فرو نشست در شهرستان ورامین
ورامین یکی از شهرستانهای استان تهران است که در جنوب شرقی پایتخت کشور ایران واقع شدهاست.
این شهرستان دارای آب و هوای گرم و خشک است و در دشت حاصلخیز ورامین قرار دارد.
ورامین دارای تاریخ و فرهنگ غنی است و بسیاری از آثار باستانی و تاریخی در این منطقه یافت میشود. از جمله این آثار میتوان به مسجد جامع ورامین، بقعه امامزاده عبدالله،برج آرامگاهی علاءالدوله،امامزاده یحیی(ع)،یخچال حصار کوچک،قلعه ایرج و … اشاره کرد.
ورامین همچنین دارای صنایع کشاورزی ، دامداری و دام پروری است و بسیاری از محصولات کشاورزی مانند گندم، جو، ذرت، سیر، پیاز، گوجه فرنگی، خیار و … در این منطقه تولید میشود.
اما با وجود تمام این نقاط قوت و پتانسیلهای منطقه ورامین، چالش بزرگی که در حال حاضر با آن روبرو است فرو نشست زمین می باشد. فرو نشست زمین به پدیدۀ کاهش حجم و ارتفاع سطح زمین به دلیل تغییرات فشار داخل زمین گفته میشود.
عوامل مختلفی میتوانند باعث فرو نشست زمین شوند مانند فعالیتهای زلزلۀای، فرو رفتگی لایۀ زیر سطح زمین به دلیل حفاری نفت ، گاز ، برداشت بیرویه آب زیرزمینی، ،فعالیتهای انسانی مانند ساخت و سازهای سنگین، و …
فرو نشست زمین میتواند عواقب جبران ناپذیری برای محیط زیست و انسانها داشته باشد. که برخی از این عواقب عبارتند از:
تخریب ساختمانها، راهها، پلها، خطوط لوله، خطوط برق و … به دلیل تغییر شکل زمین و ایجاد شکافها و ترکهای عمیق در سطح زمین.
کاهش ظرفیت چشمهها، چالها و آبخوانهای زیرزمینی به دلیل فشار بر روی لایۀ آب های زیر زمینی و کاهش فضای خالی بین دانههای خاک.
افزایش شوری آب زیرزمینی به دلیل نفوذ آب دریا یا آب شور به سمت آب شیرین در مناطق ساحلی.
افزایش خطر سیلاب به دلیل کاهش ارتفاع سطح زمین نسبت به سطح دریا و کم شدن قابلیت جذب آب باران توسط خاک.
تغییر الگوی جریان رودخانهها و کانالهای آبرسانی به دلیل تغییر شکل حوضۀ آبریز.
تأثیر منفی بر روی گونههای گیاهی و حیوانی به دلیل تغییر شرایط محیط زندگی آنها
ورامین یکی از مناطق مستعد فرو نشست زمین در کشور است. که براساس گزارشهای موجود، فرو نشست زمین در منطقۀ ورامین با سالانۀ میانگین 26 سانتیمتر در سال، رتبۀ نخست فرو نشست زمین در جهان را دارد.
علت اصلی این فرو نشست برداشت بیرویۀ آب زیرزمینی است که باعث کاهش فشار در لایۀ آبدار و تغییر شکل خاک میشود.
این فرو نشست که در گذشتۀ نزدیک ، پدیدۀ نادر و کم رنگی بوده ، امروزه به شکل شکافهای عمود و عرضے در سطح خاک به خصوص در مناطق کشاورزی کشف مى شود.
منابع:
ویکی پدیا
خبرگزاری ایسنا
خبرگزاری مهر
همشهری آنلاین
نوشته:ابوالقاسم کریمی
ورامین
3/خرداد/1401