محمد رضا پهلوی دومین و آخرین شاه دودمان پهلوی بود که از سال ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ بر کشور تسلت داشت. او در ۴ آبان ۱۲۹۸ در تهران به دنیا آمد و در ۵ مرداد ۱۳۵۹ در قاهره درگذشت.

محمد رضا پهلوی در دوران حکومت خود خدمات و اشتباهات متعددی را انجام داد که ما در این مقاله کوتاه به مهم و ماثرترین اشتباهات این پادشاه می پردازیم.

امیداوریم مطالعه این مقاله کوتاه بتواند حس کنجکاوی،تحقیق،سوال و مطالعه را در ذهن خوانندگان گرامی شکل دهد.

_

اشتباهات آخرین شاه ایران:

• فقر و نابرابری اجتماعی: سیاست های اقتصادی شاه باعث افزایش فقر و نابرابری اجتماعی در ایران شد. این امر منجر به اینجا شکاف اجتماعی و نارضایتی گسترده مردم شد.
• سرکوب سیاسی: شاه با سرکوب شدید مخالفان سیاسی، فضای سیاسی ایران را به شدت محدود کرد. این امر باعث شد که مردم از بیان آزادانه نظرات خود باز بمانند،وی با ایجاد رسانه ها و احزاب دست نشانده،کشور را به سوی خودکامگی کشاند
• اعدام و نبودن محاکمه عادلانه:انسان هایی همانند دکتر فاطمی،یکی از یاران نزدیک مصدق ، در ناعادلانه ترین شکل ممکن،در دادگاه نظامی،محاکمه،محکوم و اعدام شدند.
• دیکتاتوری:محمد رضا شاه همانند پدر یک دیکتاتور بود ، وی مخالفان و حتی موافقان منتقد خود را مورد آزار و ازیت قرار میداد وی بعد از آنکه انتقاد های هویدا را مشاهده کرد ، او را به اتهام فساد مالی زندانی کرد،هویدا در زمان انقلاب اعدام شد
• فساد اداری: فساد اداری در دوران شاه به شدت افزایش یافت. این امر باعث شد که مردم اعتماد خود را به دولت از دست بدهند.
• تبعیض مذهبی: شاه با تبعیض مذهبی علیه شیعیان، باعث نارضایتی گسترده این گروه از مردم شد.
• وابستگی به غرب: شاه با وابستگی شدید به غرب، استقلال ایران را به خطر انداخت.
• کودتای 28 مرداد:یکی از مهم ترین حوادث در زمان پهلوی کودتای 28 مرداد بود ، محمد رضا پهلوی بعد از این اتفاق ساواک را به وجود آورد تا به صورت سیستماتیک بتواند به مردم ایران زور بگوید
• امتیازات نفتی:محمد رضا شاه ، ادامه دهنده راه پدر در دادن امتیازات نفتی به بیگانگان بود ، شاه با حمایت از کودتای 28 مرداد ، ثابت کرد که از دادن این امتیازات پشیمان نیست
• عدم توجه به محرومیت زدایی:محمد رضا پهلوی به توسعه شهرهای بزرگ همانند تهران توجه میکرد اما هیچ توجه خاص و اثر بخشی به محرومیت زدایی و توسعه روستاها نداشت در زمان این شاه بسیاری از روستاها از خدمات حداقلی برای توسعه و زیر ساخت محروم بودند ، به همین دلیل خان ها میتوانستند به راحتی به مردم ستم کنند
• فساد دربار:در زمان این شاه ، فساد در دربار به اوج خود رسیده بود ، اشرف پهلوی یکی از فاسد ترین درباریان ، درقاچاق مواد مخدر به کشور،مهره اثر بخشی بود
• تبعیض قومی:محمد رضا پهلوی تمایل چندانی نداشت از اقوام غیر فارس در اداره کشور استفاده کند،این فرد اقوامی همانند بلوچ،کرد،ترک و … را منزوی کرده بود این شاه نسبت به اقوامی که در زمان پدر بر علیه سلسله پهلوی قیام کرده بودند ، نگاه خوبی نداشت
• کمک گرفتن از اوباش:محمد رضا پهلوی برای سرکوب آسان تر مخالفان از اوباش به شدت استفاده میکرد ، افراد شاه دوستی همانند شعبان جعفری در دربار نفوذ داشتند و جیرخوار آنان بودند.

نتیجه:

در نهایت اشتباهات شاه ، منجر به انقلاب 57 شد.

_

20/اسفند/1395

ورامین

تدوین_گردآوری:ابوالقاسم کریمی