مقدمه

متاسفانه در میان جوانان و نوجوانان، مصرف مشروبات الکلی به شدت رواج پیدا کرده است و این موضوع یک حقیقت انکارناپذیر به شمار می‌رود. این نوشیدنی‌ها عوارض بسیار بدی را برای جسم و روان مصرف‌کننده به همراه خواهند داشت و به همین خاطر است که روی مصرف نکردن آن تاکید فراوان می‌شود.

مصرف مداوم نوشیدنی‌های الکلی مانند مواد مخدر، اعتیاد را به همراه می‌آورد. حتی خیلی از کسانی که حالا از عوارض و اثرات مشروبات الکلی روی بدن مطلع شده‌اند و قصد ترک آن را دارند، نتوانسته‌اند با موفقیت آن را کنار بگذارند و این امری نگران‌کننده است.

مسمومیت الکلی در چه زمانی رخ میدهد

مسمومیت الکلی هنگامی رخ می‌دهد که فرد بیش از توانِ پردازش بدن الکل مصرف کند. در این حالت احتمال آسیب به مخچه، مغز، کبد و کلیه وجود دارد. باید دقت داشت که، در اینجا منظور از مسمومیت الکلی، مسمومیت با الکل خوراکی است و نه متانول. علائم مسمومیت الکلی شامل آشفتگی ذهنی، مشکل در حفظ هوشیاری، استفراغ، تشنج، مشکل در تنفس، ضربان قلب آهسته، پاسخ‌های عصبی مختل مانند: عدم رفلکس گگ (که از خفگی جلوگیری می‌کند) و دمای بسیار پایین بدن است. مصرف بیش از حد الکل می‌تواند منجربه آسیب دائمی مغز یا مرگ شود.

عوارض مصرف الکل در کوتاه مدت

این عوارض می‌توانند بلافاصله پس از مصرف نوشیدنی‌های الکلی یا چند ساعت بعد از آن ظاهر شوند. شدت و نوع علائم با توجه به نوع نوشیدنی و میزان مصرف آن در بین افراد مختلف متفاوت است. برای مثال، سلامتی فردی که به تعداد دفعات کم اقدام به نوشیدن الکل می‌کند اما در هر نوبت حجم زیادی از آن را می‌نوشد، بیشتر از شخصی که در تعداد دفعات زیاد مقدار کمی الکل مصرف می‌کند، در معرض خطر است. عوارض کوتاه‌مدت الکل عبارت‌اند از:

• احساس خواب‌آلودگی
• سرگیجه
• تغییر خلق و خو
• حالت تهوع و استفراغ
• سردرد
• اختلال در بینایی و شنوایی
• مشکل در تمرکز یا تصمیم‌گیری
• رفتار تکانشی (تصمیم‌گیری به صورت ناگهانی و بدون فکر کردن)
• ناتوانی در حفظ هماهنگی حرکات بدن
• گفتار نامفهوم و کند
• اسهال
• واکنش کند به عوامل محیطی
• پرخاشگری
• ناتوانایی در کنترل هیجانات

اثرات بلند مدت مصرف الکل

برخی از اثرات طولانی مدت نوشیدن مکرر الکل عبارتند از:

• تغییرات مداوم در خلق و خو، از جمله اضطراب و تحریک پذیری؛
• بی خوابی و سایر نگرانی های خواب؛
• سیستم ایمنی ضعیف، به این معنی که ممکن است بیشتر بیمار شوید؛
• تغییر در میل جنسی و عملکرد جنسی؛
• تغییر در اشتها و وزن؛
• مشکلات حافظه و تمرکز؛
• مشکل در تمرکز روی کارها؛
• افزایش تنش و درگیری در روابط عاشقانه و خانوادگی؛
• اثرات فیزیکی الکل بر بدن.

عوامل موثر بر شدت عوارض:

• مقدار مصرف الکل: هرچه مقدار مصرف الکل بیشتر باشد، خطر عوارض نیز بیشتر است.
• مدت زمان مصرف الکل: مصرف طولانی مدت الکل خطر عوارض جدی را افزایش می‌دهد.
• سن شروع مصرف الکل: شروع مصرف الکل در سنین پایین‌تر خطر اعتیاد و عوارض طولانی مدت را افزایش می‌دهد.
• وجود بیماری‌های زمینه‌ای: افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و بیماری‌های قلبی بیشتر در معرض خطر عوارض مصرف الکل هستند.

اعتیاد

سوء مصرف مشروبات الکلی می‌تواند اعتیاد جسمی و ذهنی را در پی داشته باشد:

• اعتیاد جسمی بدین معنا است که بدن شما برای احساس کردن همان تأثیر، هر بار به مقدار بیشتری الکل نیاز دارد. افرادی که مقدار زیادی مشروبات الکلی مصرف می‌کنند و ناگهان آنها را کنار می‌گذارند، بیمار می‌شوند.
• اعتیاد ذهنی بدین معنا است که فرد این احساس را دارد که بدون مصرف مشروبات الکلی، قادر به کار کردن نیست.

تفاوت‌های عوارض مصرف الکل در مردان و زنان:

• زنان نسبت به مردان سریع‌تر مست می‌شوند: به دلیل تفاوت در میزان آب بدن و آنزیم‌های تجزیه کننده الکل.
• زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی می‌شوند: به دلیل تفاوت‌های هورمونی.
• زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان‌های مرتبط با الکل می‌شوند: به خصوص سرطان پستان.
• زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان می‌شوند: به دلیل کاهش جذب کلسیم در اثر مصرف الکل.

کاهش طول عمر از عوارض الکل

یکی از مضرات بسیار خطرناکی که این نوشیدنی برای افراد به خصوص برای آقایان دارد این است که می‌تواند عامل کاهش طول عمر انسان باشد. طبق برآوردهای انجام شده هر ۱۰ الی ۱۵ نوشیدنی الکلی در طی هفته بین یک تا دو سال عمر انسان را کوتاه می‌کند.

افرادی که بیش از ۱۸ نوشیدنی در هفته می‌نوشند به صورت علمی بین ۴ تا ۵ سال عمر خود را از بین برده اند.

دانشمندان عادات سلامت نوشیدنی‌های الکلی را در ۱۹ کشور مختلف مورد بررسی قرار دادند، افرادی که به طور معمول حدود ۵ الی ۱۰ نوشیدنی در یک هفته می‌نوشند به راحتی مرگ خود را شش ماه به تعجیل می‌اندازند.

محققان این پژوهش دریافتند که نوشیدنی‌های الکلی سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلب و عروق خواهد شد.

به صورتی که سکته مغزی تا ۱۴% مرگ و میر ناشی از فشار خون بالا تا ۲۴% نارسایی قلبی تا ۹% آنورسیم کشنده آئورت نیز تا ۱۵ % افزایش پیدا خواهند کرد.

البته در کنار نوشیدنی‌های الکلی بسیار خطرناک، شراب قرمز می‌تواند خواص خوبی برای قلب داشته باشد اما در مورد آن نیز دانشمندان می‌گویند که مزایای آن به مراتب کمتر از مضراتش است.

فواید مصرف الکل چیست؟

شاید در وهله اول متعجب شوید، اما باید بدانید این فواید آنقدر زیاد نیست که اثرات مشروبات الکلی روی بخش‌های مختلف بدن نادیده گرفته شود.

به‌طور کلی می‌توان فواید مصرف الکل را به چند مورد زیر محدود کرد:

• ایجاد احساس شادی و سرخوشی
• ایجاد اعتماد به نفس (بدون شک کاذب)
• تاثیر مثبت روی عروق کرونر قلب

البته در رابطه با بخش مثبت اثرات مشروبات الکی روی کرونر قلب، تفاوت نظرهایی وجود دارد. اکثر پزشکان بر این باور هستند که عوارض مفنی اثرات مشروبات الکلی آنقدر بر روی قلب و عروق زیاد است که به تاثیر کوچک مثبت آن نمی‌ارزد.

سخن آخر

مشروبات الکلی تأثیرات جسمی نامطلوبی را در پی دارند. بعد از یک دوره نوشیدن مقدار زیادی مشروبات الکلی، ترک ناگهانی یا کاهش چشمگیر در مصرف آنها ممکن است توأم با لرزش، تعرق، عصبی بودن، آشفتگی، اضطراب، استفراغ، و بی‌خوابی باشد. این عوارض می‌تواند به وضعیت‌هایی خطرناک، مثلاً حملات صرع، منجر گردد. به همین دلیل، بهتر است ترک اعتیاد به مشروبات الکلی زیر نظر یک پزشک انجام بگیر.

بعد از رهایی از اعتیاد جسمی، میل شدید به مشروبات الکلی ممکن است همچنان مشکلاتی را برای شما ایجاد کند. علائم روانی ترک مشروبات به تدریج کاهش می‌یابد، اما بسیاری آز آنها ممکن است ماه‌ها ادامه داشته باشند. مشاوران حرفه‌ای می‌توانند برای غلبه بر این مشکلات به شما کمک کنند.

___________

گردآوری:ابوالقاسم کریمی

ورامین

18/فروردین/1403